ซีสต์รังไข่ ภัยเงียบที่ผู้หญิงไม่ควรมองข้าม!

ซีสต์รังไข่ หรือถุงน้ำรังไข่ คือหนึ่งในภัยเงียบที่สามารถเกิดขึ้นได้กับผู้หญิงทุกคน โดยเฉพาะในช่วงวัยเจริญพันธุ์ ผู้ที่มีซีสต์รังไข่มักจะไม่รู้ตัว เนื่องจากอาการในระยะแรกจะไม่แสดงออกอย่างชัดเจน กระทั่งเริ่มมีความผิดปกติ เช่น ประจำเดือนมาผิดปกติ หรือปวดท้องรุนแรง 

ซีสต์รังไข่ที่ไม่ได้รับการดูแลหรือรักษา อาจก่อให้เกิดผลกระทบร้ายแรงถึงขั้นมีอันตรายต่อชีวิต การสังเกตอาการผิดปกติและการตรวจสุขภาพภายในอย่างสม่ำเสมอจึงเป็นสิ่งสำคัญอย่างยิ่งในการลดความเสี่ยงจากอันตรายของซีสต์รังไข่ได้

ซีสต์รังไข่คืออะไร?

ซีสต์รังไข่ คือถุงน้ำที่เกิดขึ้นจากความผิดปกติในรังไข่ของผู้หญิง ถุงน้ำเหล่านี้อาจมีขนาดเล็กและฝ่อลงเองโดยไม่ต้องรักษา แต่ในบางกรณี ถุงน้ำอาจไม่ยุบตัวเองและอาจมีขนาดใหญ่ขึ้น ส่งผลให้เกิดอาการที่รุนแรง เช่น ปวดท้องเรื้อรัง หรือทำให้เกิดพังผืดในช่องท้อง ซึ่งอาจเพิ่มความเสี่ยงต่อภาวะมีบุตรยาก และในกรณีที่รุนแรงที่สุด ผู้ป่วยอาจต้องตัดรังไข่ข้างที่มีซีสต์ออก

สาเหตุของซีสต์รังไข่

ซีสต์รังไข่เกิดขึ้นจากการทำงานผิดปกติของร่างกาย โดยเฉพาะในช่วงที่รังไข่ผลิตฮอร์โมนเพื่อสร้างไข่ในระหว่างรอบเดือน หากถุงน้ำที่ห่อหุ้มไข่ไม่แตกออกเพื่อปล่อยไข่ อาจทำให้เกิดการสะสมของของเหลวในถุงน้ำจนกลายเป็นซีสต์ ในบางกรณี ซีสต์อาจเกิดจากความผิดปกติอื่น ๆ เช่น

• ฮอร์โมนไม่สมดุล เกิดจากการทำงานของรังไข่ผิดปกติในช่วงรอบเดือน
• เยื่อบุโพรงมดลูกเจริญผิดที่ อาจนำไปสู่การเกิดช็อกโกแลตซีสต์
• ปัจจัยทางพันธุกรรม บางคนอาจมีประวัติในครอบครัวที่มีภาวะซีสต์รังไข่
• ภาวะถุงน้ำรังไข่หลายใบ (PCOS) ซึ่งเกี่ยวข้องกับปัญหาสุขภาพที่หลากหลาย เช่น โรคเบาหวาน หรือภาวะมีบุตรยาก

อาการของซีสต์รังไข่

โรคถุงน้ำรังไข่ในระยะเริ่มแรก หรือช่วงเริ่มต้นที่ถุงน้ำมีขนาดเล็กจะไม่ค่อยมีสัญญาณเตือนของโรคที่แน่ชัด หรือไม่แสดงอาการใด ๆ เลย ทำให้ละเลยการตรวจสุขภาพไป แต่กรณีที่ตรวจพบมักจะเกิดขึ้นเมื่อมีอาการของซีสต์รังไข่อย่างใดอย่างหนึ่งหรือมีหลายอาการเกิดขึ้น ดังนี้

• ปวดท้องน้อย หรือปวดหน่วงบริเวณอุ้งเชิงกราน
• ประจำเดือนผิดปกติ เช่น มากะปริบกปรอย หรือมีประจำเดือนมามากผิดปกติ
• ปัสสาวะบ่อย หรือมีอาการปวดขณะปัสสาวะ
• อาการปวดเฉียบพลันในช่องท้อง ซึ่งอาจเป็นสัญญาณว่าซีสต์แตก

ประเภทของซีสต์รังไข่ที่พบบ่อย

สำหรับการเกิดซีสต์รังไข่หรือถุงน้ำรังไข่นั้น สามารถแบ่งออกเป็นประเภทย่อยได้อีก 3 ประเภท ดังนี้

1. ฟังค์ชั่นนัล ซีสต์ (Functional Cyst)

ถุงน้ำรังไข่ที่เกิดขึ้นตามกระบวนการปกติของรังไข่ เพื่อสร้างไข่ที่เป็นเซลล์สืบพันธุ์ของเพศหญิง และเมื่อมีไข่ตกถุงน้ำก็จะค่อย ๆ ยุบตัวหายไปได้เอง

2. เนื้องอกถุงน้ำรังไข่ (Ovarian Tumor หรือ Ovarian Cyst)

เนื้องอกรังไข่ที่มีของเหลวภายใน อาจเป็นไปได้ทั้งเนื้องอกที่อาจกลายเป็นมะเร็งหรือเนื้องอกชนิดไม่ร้ายแรง ส่วนจะทราบว่าเป็นเนื้องอกประเภทไหนต้องได้รับการตรวจวินิจฉัยอย่างละเอียดจากแพทย์ผู้เชี่ยวชาญเฉพาะทางเท่านั้น เพราะเนื้องอกแต่ละแบบจะมีลักษณะเฉพาะที่แตกต่างกัน

3. ช็อกโกแลตซีสต์ (Chocolate Cyst)

เป็นถุงน้ำที่เกิดจากเยื่อบุโพรงมดลูกเจริญผิดที่ โดยเลือดที่สะสมในถุงน้ำจะเปลี่ยนเป็นสีเข้มคล้ายช็อกโกแลต ส่งผลให้ปวดประจำเดือนรุนแรงและอาจเกิดภาวะมีบุตรยาก

แนวทางการรักษาซีสต์รังไข่

สำหรับแนวทางการรักษาซีสต์รังไข่ แพทย์จะวินิจฉัยจากประวัติสุขภาพ การมีประจำเดือนและอาการที่เกิดจากซีสต์รังไข่ บางรายอาจต้องทำการอัลตราซาวนด์เพิ่มเติมเพื่อให้หาแนวทางรักษาที่แม่นยำขึ้น โดยการรักษาถุงน้ำรังไข่มีอยู่ 2 วิธี ดังนี้

1. การติดตามอาการและรักษาด้วยยา

กรณีที่เป็นฟังค์ชั่นนัล ซีสต์​ แพทย์จะติดตามอาการด้วยการนัดตรวจเพื่อดูว่าถุงน้ำยุบไปได้เองหรือไม่ หากยังไม่ยุบตัวแพทย์อาจพิจารณารักษาด้วยยาที่มีทั้งยาแบบรับประทานและแบบฉีดโดยจะรักษาควบคู่ไปกับการติดตามอาการอย่างต่อเนื่องจนกว่าถุงน้ำจะยุบตัว

2. การผ่าตัดส่องกล้องทางนรีเวช

กรณีที่ถุงน้ำรังไข่แตก ช็อกโกแลตซีสต์ หรือถุงน้ำรังไข่มีขนาดใหญ่ขึ้นจำเป็นต้องผ่าตัดออก แพทย์จะเลือกใช้วิธีการรักษาด้วยการผ่าตัดส่องกล้องทางนรีเวชหรือการผ่าตัดแบบ Single Port ผ่านทางสะดือ เป็นการผ่าตัดที่ต้องใช้ความเชี่ยวชาญและเครื่องมือที่ทันสมัย โดยมีข้อดีคือแผลผ่าตัดมีขนาดเล็ก มีอาการบาดเจ็บน้อยและไม่เสี่ยงต่อภาวะแทรกซ้อน รวมถึงการฟื้นตัวหลังผ่าตัดที่รวดเร็ว
 

อ่านบทความที่น่าสนใจ : การผ่าตัดแบบเปิด VS การผ่าตัดส่องกล้อง มีข้อแตกต่างกันยังไง

ปวดท้องน้อยบ่อย ๆ อาการสำคัญของซีสต์รังไข่ที่ต้องรีบพบแพทย์

ซีสต์รังไข่ เป็นโรคที่ผู้หญิงทุกคนควรระมัดระวังและสังเกตอาการอยู่เสมอ เพราะในช่วงแรกมักไม่แสดงอาการ แต่จะเริ่มส่งสัญญาณเตือนเมื่อมีภาวะที่รุนแรง เช่นกรณีที่ถุงน้ำรังไข่มีขนาดใหญ่หรือมีช็อกโกแลตซีสต์ซึ่งอาจส่งผลร้ายต่อร่างกายได้ ดังนั้น การตรวจสุขภาพประจำปีและการสังเกตอาการคือกุญแจสำคัญในการป้องกันอันตรายจากซีสต์รังไข่ที่ดีที่สุด แต่ถ้าเริ่มมีอาการปวดท้องน้อยบ่อย ๆ ร่วมกับประจำเดือนมามากผิดปกติ ควรรีบพบแพทย์เพื่อหาสาเหตุตั้งแต่เนิ่น ๆ จะดีที่สุด

สำหรับการรักษาซีสต์รังไข่ด้วยวิธีผ่าตัด ที่ศูนย์ผ่าตัดส่องกล้อง MSC Healthcare มีแพทย์เฉพาะที่เชี่ยวชาญด้านการผ่าตัดส่องกล้องทางนรีเวช ด้วยเทคนิคผ่าตัดส่องกล้องรูเดียวที่บาดเจ็บน้อย แผลเล็ก ลดความเสี่ยงจากภาวะแทรกซ้อนและพักฟื้นได้เร็ว ด้วยทีมแพทย์ที่มีประสบการณ์และเชี่ยวชาญในการผ่าตัดส่องกล้อง พร้อมอุปกรณ์การผ่าตัดที่ทันสมัยได้มาตรฐานมีความปลอดภัยสูง ตลอดจนการดูแลและติดตามผลอย่างใกล้ชิดเพื่อการรักษาที่ดีที่สุดได้อย่างไร้ข้อจำกัด

สอบถามและทำนัดหมาย

Line : @msc.healthcare

โทร : 065-509-4459